در مسیر آشنایی با نهادهای مرتبط با حمل و نقل، ابتدا به سراغ نهادهای ملی این صنعت رفتیم و در مقاله قبل با چند نهاد بین المللی، ایرو و فیاتا، فدراسیون بین المللی راه ها، سازمان بین المللی دریانوردی و اتحادیه بین المللی راه آهن ها هم آشنا شدیم. در این مقاله به سه نهاد باقیمانده هم آشنا می شویم: یاتا، ایکائو و OSJD
انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی (یاتا)
انجمن ترابری هوایی بین المللی یا یاتا (International Air Transport Association) یک موسسه فرامرزی، غیر انتفاعی و غیر سیاسی شامل تعداد زیادی از خطوط هواپیمایی می باشد که به منظور ارائه راهکار برای مشکلات پیش آمده به واسطه رشد سریع حمل و نقل هوایی به وجود آمده است. عضویت در این انجمن اختیاری بوده و تابع دو شرط زیر می باشد:
- عضویت دولت مربوطه در سازمان ایکائو، که در ادامه در مورد آن صحبت خواهیم کرد.
- برخورداری شرکت حمل از برنامه های پروازی منظم و تنظیم شده
هر شرکت فعال در حوزه حمل و نقل هوایی که از سازمان هواپیمایی کشوری (ایکائو) اجازه تاسیس و بهره برداری دریافت کرده باشد، می تواند به عضویت در این سازمان درآید.
یاتا چه زمانی تاسیس شد؟
یاتا در ماه آوریل 1945 در شهر هاوانا (کوبا) تاسیس و جایگزین انجمن ترافیک هوایی (Air Traffic Association) گردید که پس از جنگ جهانی اول در سال 1919 در لاهه برای حمل و نقل هوایی منظم بنیانگذاری شده بود. این پارلمان هم اکنون 83درصد از ترافیک هوایی جهانی را به خود اختصاص داده است. دفتر مرکزی سازمان یاتا در مونترال (کانادا) قرار دارد.
اعضای یاتا
یاتا (تشکل خطوط هوایی) با سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری (ایکائو) همکاری دارد و با داشتن حدود 290 خط هواپیمایی به عنوان عضو، ضوابطی را برای نحوه همکاری های متقابل و تعیین تعرفه های باربری و مسافربری تدوین نموده که همه اعضا یاتا موظف به رعایت آن ها هستند. اعضای یاتا شرکت های هواپیمایی هستند که دارای پروازهای منظم برنامه ای بین المللی بوده و کشورشان عضو ایکائو می باشد. این اعضا پس از عضویت در این انجمن به دو دسته فعال (Active Member) و وابسته (Associate Member) تقسیم می شوند:
- اعضای فعال: شرکت یا خطوط هواپیمایی هستند که در مقیاس بین المللی فعالیت دارند.
- اعضای وابسته: ارگان هایی هستند که فعالیت شان تنها محدود به قلمرو ملی می باشد.
هر دو دسته در جلسات یاتا شرکت می کنند ولی اعضای فعال حق رای دارند.
اهداف یاتا
هدف این سازمان به شرح زیر می باشد:
- پیشبرد ترابری هوایی مطمئن و منظم برای دستیابی به اهداف جهانی
- گسترش و ترغیب حمل و نقل هوایی ایمن، مرتب و اقتصادی به نفع مردم دنیا
- ایجاد همکاری بین شرکت های هوایی درگیر در امور حمل و نقل هوایی بین المللی به صورت مستقیم و غیر مستقیم
- استاندارد کردن قیمت ها، بلیت ها، بارنامه ها و …
سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری (ایکائو)
سازمان بین المللی هوانوردی غیر نظامی (International Civil Aviation Organization) یک سازمان تخصصی است که بنابر تصمیمات اتخاذ شده درکنفرانس شیکاگو در سال 1947 تاسیس شده و به عنوان یک سازمان دائمی و زیرنظر سازمان ملل متحد فعالیت می کند. مقر دائمی آن در مونترال است اما به طور موقت می تواند به محل دیگری نیز منتقل شود.
وظیفه و اعضای ایکائو
ماموریت ایکائو هماهنگ سازی استانداردهای بین المللی پروازی و مدیریت خطوط هوایی در سطح جهانی می باشد. اعضای ایکائو را کشورهایی که عضو سازمان ملل هستند، تشکیل می دهند. نپرداختن حق عضویت در این سازمان مانند سازمان ملل می تواند موجب تعلیق حق رای آن عضو گردد.
این سازمان شامل سه ارگان زیر می باشد:
- کمیسیون هوانوردی
- کارگروه پشتیبانی از خدمات هوایی
- کارگروه ترابری هوایی
شورای ایکائو نهاد اصلی تصمیم گیری در این سازمان بوده و از نمایندگان 36 کشور عضو ایکائو که توسط اعضای مجمع عمومی برای مدت سه سال انتخاب می شوند، تشکیل می شوند.
اهداف ایکائو
شورای ایکائو نهاد اصلی تصمیم گیری در این سازمان بوده و از نمایندگان 36 کشور عضو ایکائو که توسط اعضای مجمع عمومی برای مدت سه سال انتخاب می شوند، تشکیل می شوند. اهداف اصلی ایکائو شامل موارد زیر است:
- تدوین اصول و فنون هوانوردی بین المللی و ترویج و توسعه حمل و نقل هوایی در سراسر جهان
- حفظ سلامت و ایمنی در هوانوردی و رعایت حقوق اعضای سازمان
- برخورداری هر یک از اعضا از حق دایر نمودن خط هواپیمایی بین المللی
- ترویج و گسترش تولید هواپیماها برای استفاده غیرنظامی
- جلوگیری از رقابت های ناسالم و اتلاف منابع مالی و اقتصادی
- توسعه ایمنی پرواز و هوانوردی منظم در جهان
- تعیین علایم و نشانه های مشخص روی هواپیماها (آرم ها و کدها)
سازمان همکاری راه آهن
این سازمان (Organization for Co-Operation Between Railways) یک سازمان بین المللی تخصصی می باشد که در جریان اجلاس وزیران حمل و نقل در شهر صوفیه (بلغارستان) تاسیس شده است. اعضای OSJD، وزارتخانه های حمل و نقل و ارگان های دولتی مجری حمل و نقل ریلی از 25 کشور جهان می باشند.
فعالیت های OSJD
مبنای فعالیت OSJD مقررات این سازمان است. بر اساس مصوبه 21 امین دوره اجلاس وزیران (ورشو، 1993) به منظور جلب مشارکت راه آهن ها در فعالیت های کمیته، کنفرانس مدیران راه آهن ها، OSJD به تصویب رسید. این کنفرانس، فعالیت این سازمان را در سطح ادارات راه آهنی تامین می کند.
راه آهن ایران
راه آهن ایران با توجه به تغییرات به وجود آمده در جغرافیای کشور شوروی سابق و سایر کشورهای اروپای شرقی و افزایش تبادل کالا با این کشور به ویژه کشورهای آسیای میانه، در سال 1997 و در جریان اجلاس وزیران در تاشکند، رسما به عضویت OSJD درآمد. این سازمان دارای 25 عضو فعال، 6 عضو ناظر و 20 موسسه وابسته می باشد که راه آهن جمهوری اسلامی ایرانی به عنوان یکی از اعضای دائم سازمان محسوب می گردد.
سوالات متداول
1-انجمن بین المللی هوایی یاتا در چه زمانی تاسیس شده است؟
یاتا در ماه آوریل 1945 در شهر هاوانا (کوبا) تاسیس و جایگزین انجمن ترافیک هوایی (Air Traffic Association) گردید که پس از جنگ جهانی اول در سال 1919 در لاهه برای حمل و نقل هوایی منظم بنیانگذاری شده بود.
2-سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری (ایکائو) چه فعالیتی می کند؟
ماموریت ایکائو هماهنگ سازی استانداردهای بین المللی پروازی و مدیریت خطوط هوایی در سطح جهانی می باشد. اعضای ایکائو را کشورهایی که عضو سازمان ملل هستند، تشکیل می دهند. نپرداختن حق عضویت در این سازمان مانند سازمان ملل می تواند موجب تعلیق حق رای آن عضو گردد.
3-راه آهن ایران به چه منظور واردسازمان همکاری راه آهن OSJD شده است؟
راه آهن ایران با توجه به تغییرات به وجود آمده در جغرافیای کشور شوروی سابق و سایر کشورهای اروپای شرقی و افزایش تبادل کالا با این کشور به ویژه کشورهای آسیای میانه، در سال 1997 و در جریان اجلاس وزیران در تاشکند، رسما به عضویت OSJD درآمد. این سازمان دارای 25 عضو فعال، 6 عضو ناظر و 20 موسسه وابسته می باشد که راه آهن جمهوری اسلامی ایرانی به عنوان یکی از اعضای دائم سازمان محسوب می گردد.