«دورنمای ذهنی» که از آن به چشم انداز، منظر، آینده متصور و یا آینده آرمانی و مطلوب نیز نام برده می شود، توصیفی است از شرایط آینده و به عبارت دیگر، تصویری است از وضعیت آینده یک سازمان، زمانی که به اهداف و استراتژی های خود دست یافته باشد. چشم انداز و آرمان ها، معمولاً زاییده فکر و خلاقیت مدیران مجموعه بوده و در ابعاد مختلفی همچون فناوری، دانش، وضعیت مالی، بازار و مواردی از این دست، به تصویر کشیده می شوند.
موشکافی
دورنمای ذهنی (Vision) برای رهبر در حکم همه چیز است. این یک ویژگی به شدت ضروری است. چرا؟ زیرا این دورنما رهبر را راهنمایی می کند، هدف ما را مشخص می سازد، آتش درون را جرقه می زند و رهبر را به جلو حرکت می دهد. دورنمای ذهنی راهنمای پیروان رهبری است. رهبری را پیدا کنید که فاقد آینده آرمانی باشد. سپس ببینید که آیا به جایی رسیده است یا خیر؟ چنین رهبری درست مثل اسب عصاری در نهایت دور خود می گردد. برای درک بیشتر این نقش در زندگی رهبر یک سازمان به نکات زیر توجه کنید:
نکاتی برای درک بهتر آینده آرمانی
دورنمای ذهنی از درون شروع می شود!
گاها مردم از افراد متخصص در همایشها می خواهند برای سازمان و تشکیلات شان چشم انداز تعیین کنند. اما این کار شدنی نیست. دورنمای ذهنی شما مال شماست. نمی توانید آن را از دیگران بخواهید یا قرض کنید. چشم انداز باید از درون شما نشات بگیرد. برای والت دیزنی تعیین چشم انداز هرگز موضوع مهمی نبود. او برای رسیدن به سطح بهترین ها، همیشه می دانست چه اتفاقی می تواند بیفتد.
اگر فاقد چشم انداز سازمانی هستید، به درون خود توجه کنید. به استعدادهای طبیعی و امیال تان توجه کنید. اگر نتوانستید دورنمایی بدست آورید، به رهبران دیگر رجوع کنید و ببینید افق دید کدامیک از آن ها می تواند مناسب حال و روز شما باشد، بعد می توانید شریک و همتای او بشوید.
دورنمای ذهنی شما به تاریخچه زندگی تان بستگی دارد!
چشم انداز ذهنی آن چیزی نیست که از خلا تولید شود. گذشته رهبر و سوابق تجربی اوست که چشم انداز ذهنی او را مشخص می سازد. سابقه و تاریخ زندگی کسانی که پیرامون او زندگی می کنند نیز سهمی در این میان بازی می کند. این موضوعی بود که در مورد والت دیزنی صدق می کرد، اما درباره هر رهبری مصداق دارد. با رهبران مختلف صحبت کنید، خواهید دید حوادثی مهم در زندگی آن ها به ایجاد این چشم انداز ذهنی کمک کرده است.
چشم انداز ذهنی نیازهای دیگران را هم برآورد می سازد!
چشم انداز ذهنی حقیقی تاثیرات دور و دراز دارد و کسی نمی تواند به تنهایی به آن دسترسی پیدا کند. آینده آرمانی حقیقی به ارزش دیگران چیزی می افزاید. اگر دورنمایی در ذهن دارید که به دیگران خدمت نمی کند، احتمالا دورنمایی حقیر و کوچک است.
چشم انداز ذهنی به شما کمک می کند تا منابعی را فراهم سازید!
یکی از ارزشمندترین فواید چشم انداز ذهنی این است که مانند مغناطیس عمل می کند، مردم را جمع می کند و به آن ها وحدت می بخشد. در ضمن، این دورنما منابع مورد نیاز رهبر را تدارک می بیند. هر چه چشم انداز ذهنی بزرگتر باشد، امکان اینکه موفقیت های بیشتری را به خود جلب کند، وجود دارد.
آینده آرمانی هر چه چالشی تر باشد، افراد تلاش بیشتری برای تحقق آن از خود نشان می دهند. ادوین لند، موسس پولاروید، می گوید: اولین کاری که باید بکنید این است که به اشخاص بگویید این آینده آرمانی بسیار مهم و تقریبا دست نیافتنی است. خواهید دید که سیل موفقیت به سوی شما سرازیر خواهد شد.
به این موضوع فکر کنید!
چشم انداز از کجا نشات می گیرد؟ برای یافتن دورنمای معنی دار باید شنونده خوبی باشید. باید به عقاید و آرای متعددی گوش بدهید.
ندای درون
همان طور که قبلا گفتیم، دورنما از درون شروع می شود. آیا ماموریت زندگی خود را شناسایی کرده اید؟ در دل خود چه دارید؟ در چه رویایی فرو می روید؟ اگر آنچه را که در زندگی دنبال می کنید از میل درون نشات نگیرد، نمی توانید به آن تحقق ببخشید.
ندای ناخشنود
الهام درباره ایده های بزرگ از کجا می آید؟ از توجه به آن چه موثر واقع نمی شود یا موفق از کار در نمی آید، نارضایتی از شرایط حاضر یکی از مهم ترین عوامل برای رسیدن به دورنمای ذهنی است. آیا می خواهید دنیای پیرامون خود را عوض کنید؟ هیچ رهبر بزرگی در تاریخ وجود ندارد که با تغییر در ستیز باشد.
ندای موفق
کسی به تنهایی نمی تواند موفق شود. برای اینکه چشم انداز ذهنی تان تحقق پیا کند، به یک تیم احتیاج دارید، اما به توصیه های خوب کسانی که ازلحاظ مهارت های رهبری از شما بیشترند نیز احتیاج دارید. اگر می خواهید دیگران را به سوی تعالی هدایت کنید، مرشد و راهنمایی برای خود پیدا کنید. آیا مشاوری دارید که در پرداخت کردن و صیفل دادن آینده آرمانی به شما کمک کند؟
ندای عالم بالا
در یک چشم انداز ذهنی خوب و با ارزش باید ردپای خداوندی نیز مشهود باشد. تنها خداوند است که از همه توانمندی های شما اطلاع دارد. آیا به فراسوی زندگی تان در این کره خاکی توجه کرده اید؟ اگر خیر، ممکن است از توانمندی بالقوه، خود خبر نداشته باشید.
راه های دستیابی
- خودتان را بسنجید! اگر تاکنون به دورنمای زندگی تان فکر کرده اید، ببینید تا چه اندازه در راستای تحقق آن حرکت می کنید. با چند نفر اشخاص کلیدی و مطرح از جمله همسر، دوست نزدیک و کارکنان کلیدی صحبت کنید و بپرسید به نظر آن ها چشم انداز ذهنی شما کدام است؟ اگر بتوانید آینده آرمانی شما را توضیح بدهند، با احتمال زیاد آن دورنما در زندگی شما جاری است.
- مکتوب کنید! اگر به آینده خود فکر کرده اید، اما هرگز آن را ننوشته ای، همین امروز دست به کار شوید. با نوشتن، اندیشه شما شفاف می شود. سپس به این فکر کنید که آیا ارزش آن را دارد که زندگی تان را وقف تحقق آن کنید؟ اگر جواب مثبت است با تمام وجود آن را تعقیب کنید.
- به دلتان رجوع کنید! اگر کار زیادی روی دورنمای خود صورت نداده اید، در چند هفته آینده به آن فکر کنید و ببینید که دلتان درباره آن چه گواهی می دهد.
این متن آخرین مقاله از سری مقالات صفات بایسته رهبر یک سازمان موفق بود. در این سری مقالات سعی بر آن بود تا تک تک این صفات با جزییات بررسی شود تا راهگشای رهبری در سازمان ها باشد. فراموش نکنید که تبدیل شدن به یک رهبر خوب، از درون شروع می شود. اگر از درون مهیا هستید، بیرون تان هم مهیا می شود. این گونه است که افراد از شما تبعیت می کنند و وقتی این اتفاق بیفتد، می توانید هر کاری را در این جهان انجام بدهید.