مقاوله نامه بین المللی مربوط به حمل و نقل کالا با راه آهن (CIM)
در این مقاله قصد داریم تا یکی از کنوانسیون های مربوط به حمل و نقل ریلی را با هم یاد بگیریم: مقاوله نامه بین المللی مربوط به حمل و نقل کالا با راه آهن (CIM). اما در ابتدا باید بدانیم که مقاوله نامه چیست؟ در تعریف کلی، مقاوله نامه عبارت است از یک معاهده بین المللی که توسط اکثریت نمایندگان دولت های عضو مورد تصویب قرار گرفته و بنابراین، مقاوله نامه ها جنبه رسمی و چند جانبه دارند. بر این اساس، سازمان بین المللی کار نیز قادر است تا با صدور مقاوله نامه های گوناگون، این جنبه از حقوق را تحت تاثیر قرار دهد.
تاریخچه
در سال ۱۸۹۳ به ابتکار دو نفر حقوقدان سوئیسی کنوانسیون حمل و نقل بین المللی بار با راه آهن تدوین شد. سپس در همین راستا به منظور نظم و ترتیب بیشتر به حمل و نقل بین المللی کالا با راه آهن برخی از کشورها در تاریخ ۲۵ اکتبر ۱۹۵۲ در برن سوئیس گرد هم آمده و مقرراتی را در این خصوص تدوین و تحت عنوان مقاوله نامه بین المللی مربوط به حمل و نقل کالا با راه آهن» را تصویب کردند.
شش قسمت این کنوانسیون حمل و نقل کالا با راه آهن
- موضوع مقاوله نامه و شمول آن
- قرارداد حمل و نقل کالا با راه آهن شامل شکل و شرایط قرارداد حمل و نقل، اجرای قرارداد حمل و نقل و تغییر قرارداد باربری
- مسئولیت و اقدامات قضایی شامل مسئولیت مشترک راه آهن ها، دعاوی قضشایی، آیین دادرسی، مرور زمان، واریز حساب ها، دعاوی راه آهن ها علیه یکدیگر
- مقررات مختلف
- مقررات استثنایی
- مقررات نهایی
شرایط حمل کالای تجاری
بر اساس این کنوانسیون راه آهن های عضو ملزمند کلیه کالاهای تجاری را طبق شرایط این کنوانسیون جهت حمل قبول و اجرا کنند مشروط بر اینکه:
- در صورتی که فرستنده مقررات کنوانسیون را رعایت نماید.
- در صورتی که حمل کالا با وسایل معمولی که احتیاجات عادی حمل و نقل را مرتفع سازد، امکان پذیر باشد.
- در صورتی که حمل کالا به علت شرایط غیر قابل اجتناب و اصلاح ناپذیر که برای راه آهن پیش می آید، متوقف نشود.
طبق این کنوانسیون چنانچه ضرورت بهره برداری راه آهن اقتضاء نماید، مقام صلاحیت دار راه آهن می‌تواند موارد ذیل را اجرا کند:
- سرویس حمل و نقل کالا با راه آهن به طور کلی و یا جزئی تعطیل شود.
- بعضی از محمولات برای حمل پذیرفته نشود و یا قبول آنها تحت شرایط معینی به عمل آید.
در این مورد بایستی مراتب بدون تأخیر به اطلاع عامه و راه آهن هایی که از اقدامات مزبور مطلع می‌شوند باید به نوبه خود آنها را از نظر انتشار به راه آهن های کشورهای دیگر اعلام دارند.
مطابق این کنوانسیون فرستنده برای حمل هرگونه محمولات بین المللی که بر اساس این کنوانسیون انجام می پذیرد، باید بارنامه ای را با رونوشت مربوطه که مطابق نمونه پیشبینی شده در ضمیمه مربوط به آن می باشد ارائه کند.
پنج برگ بارنامه
این بارنامه شامل پنج برگ به شرح زیر است:
- برگ اول، بارنامه واگن
- برگ دوم، برگ راه
- برگ سوم، اعلامیه ورود
- برگ چهارم، رونوشت بارنامه
- برگ پنجم، ته سوش ارسال
و می بایست به دو یا سه زبان چاپ شوند که یکی از آنها باید از بین زبان های فرانسه، آلمانی و ایتالیایی باشد.
در طول راه انجام تشریفات گمرکی و اداری به وسیله راه آهن انجام می شود و راه آهن در این مورد مختار است به مسئولیت خود انجام این کار را به یک نماینده قانونی واگذار نماید و یا خود او انجام دهد. ولی در هر دو حالت راه آهن کلیه وظایف یک نماینده را داراست. راه آهن موظف است که بارنامه از طرف گیرنده کالا مشارالیه را ملزم می سازد مبالغی را که پرداخت آن ها به عهده اوست، به راه آهن بپردازد.
شرایطی که فرستنده می تواند بر اساس آن، خلاق مقررات رفتار کند
بر اساس این کنوانسیون فرستنده کالا حق دارد که بر اساس موارد زیر بر خلاف مقررات قرارداد باربری رفتار نماید:
- الف) در موردی که فرستنده کالا بخواهد کالای ارسالی او در ایستگاه مبدأ پس گرفته شود.
- ب) در موردی که فرستنده کالا بخواهد کالای ارسالی او در طول مسیر متوقف شود.
- ج) در موردی که فرستنده کالا بخواهد تحویل کالا به تعویق افتد.
- د) در موردی که فرستنده کالا بخواهد کالای او به شخص دیگری غیر از آنکه دربارنامه تعیین شده است، تحویل شود.
- هـ ) در موردی که فرستنده کالا بخواهد کالای او در ایستگاه دیگری غیر از ایستگاه مقصدی که در بارنامه قید شده است فرستاده شود و یا کالا به ایستگاه مبدأ عودت داده شود.
- و) در مورد استقرار استرداد بها.
- ز) در مورد افزایش یا نقصان یا انصراف از استرداد بها.
- ح) در مورد تقبل هزینه‌های مربوط به یک محموله که ارسال نشده باشد و یا در مورد افزایش هزینه‌های قبول شده.
مسئول افزایش مدت تحویل
هرگاه موانع و اشکالاتی در راه باربری کالا به وجود آید، بر عهده راه آهن است که تصمیم بگیرد آیا صلاح است موضوع از لحاظ نفع فرستنده کالا به وی اطلاع دهد و یا آنکه کالا را با تغییر مسیر ارسال نماید، به استثنای مواردی که راه آهن دچار اشتباه می‌شود، باید کرایه باربری را از مسیر جدید که استفاده شده است محاسبه کند. همچنین مدت‌های مربوط به این مسیر را ولو اینکه این مسیر طولانی‌تر از مسیر قبلی باشد معلوم نماید.
راه آهنی که کالا را با بارنامه برای باربری قبول کرده است، مسئول اجرای این باربری روی تمام مسیر تا تسلیم کالا به گیرنده است و هر راه آهن بعدی به محض آنکه کالا را با بارنامه اولیه قبول کند، در قرارداد باربری به موجب شرایط این سند شریک است و عهده دار کلیه مسئولیت های ناشی از آن است.
راه آهن مسئول افزایش مدت تحویل کالا است. همچنین در خصوص زیان‌های ناشی از فقدان تمام یا قسمتی از کالا و نیز خرابی هایی که به آن وارد شود، از لحظه قبول کالا برای تحویل تا موقع تحویل آن به گیرنده مسئولیت دارد.
راه آهن مسئول اعمال کلیه مأمورین رسمی که در اداره کار می‌کنند. همچنین اشخاصی که برای امر باربری استخدام شده و به آن مبادرت می‌ورزند، میباشد.
مع الوصف هرگاه بنابر تقاضای ذینفع مامورین راه آهن بارنامه ها را تهیه و یا ترجمه هایی را انجام دهند و یا خدمات دیگری را که بر عهده راه آهن نیست صورت دهند، آنان به عنوان مأمور اشخاص ذینفع شناخته می شوند.
طبق موارد زیر اقامه دعوی قضایی ناشی از قرارداد باربری بعد از 3 سال مشمول مرور زمان می‌شود!
بر اساس این کنوانسیون اقامه دعوی قضایی ناشی از قرارداد باربری بعد از یک سال مشمول مرور زمان می‌شود، ولیکن در خصوص موارد زیر سه سال خواهد بود:
- الف) اقامه دعوی مربوط به واریز استرداد بهای کالایی باشد که به وسیله راه آهن از گیرنده کالا دریافت شده باشد.
- ب) اقامه دعوی مربوط به واریز تتمه حساب فروشی باشد که به وسیله راه آهن انجام شده است.
- ج) اقامه دعوی بر اساس خسارتی باشد که از تقلب و تدلیس ناشی شده است.
- د) اقامه دعوی بر اساس موضوع قاچاق مبتنی باشد.
شروع مرور زمان
- الف) برای دعاوی مربوط به غرامت برای فقدان جزیی و یا آسیب‌دیدگی و یا تأخیر در تحویل محموله از روزی که تحویل انجام شده است.
- ب) برای دعاوی مربوط به غرامت فقدان کلیه محموله از سی‌امین روزی که پس از انقضای مهلت تحویل سر برسد.
- ج) برای دعاوی مربوط به پرداخت یا استرداد کرایه حمل و مخارج فرعی و اضافه کرایه‌ها و یا برای دعاوی مربوط به تصحیح در صورت بد اجرا کردن تعرفه یا اشتباه در محاسبه مرور زمان از تاریخ‌های زیر شروع می‌شود:
- اگر پرداخت به عمل آمده باشد، از روز پرداخت.
- چنانچه پرداخت به عمل نیامده باشد، از روز قبول کالا برای باربری، اگر پرداخت به عهده فرستنده باشد یا از روزی که گیرنده بارنامه را اخذ کرده است در صورتی که پرداخت به عهده گیرنده باشد.
- اگر موضوع مربوط به پرداخت مبالغی به موجب برگ پرداخت باشد، از روزی که راه آهن صورت حساب مخارج را به فرستنده تسلیم کرده است، در صورت عدم تسلیم صورت حساب، مهلت برای مطالبات راه آهن از روز سی ام بعد از انقضای تحویل کالا شروع می‌شود.
- د) برای اقامه دعوی از طرف راه آهن مربوط به پرداخت مبالغی که توسط گیرنده به جای فرستنده پرداخت شده یا بالعکس و راه آهن موظف به استرداد آن به ذیحق می باشد، از روزی که تقاضای استرداد به عمل آمده است.
- هـ) برای دعاوی مربوط به استرداد بهای کالا از چهل و دومین روزی که از انقضای مدت تحویل می گذرد.
- و) برای دعاوی مربوط به پرداخت نتیجه حساب فروش از روز فروش.
- ز) برای دعاوی مربوط به پرداخت یک اضافه حقوق گمرکی که از طرف گمرک ادعا شده باشد، از روز ادعای گمرک.
- ح) در سایر موارد دیگر از روزی که ادعا باید اعمال شود.
روزی که به نام شروع مرور زمان تعیین شده، جزو ایام مهلت محسوب نمی‌شود.
زبان مقاوله نامه
این مقاوله نامه طبق معمول دیپلماسی به زبان فرانسه مورد تصویب قرار گرفته و به امضا رسیده است و به متن فرانسه یک متن به زبان آلمانی، یک متن به زبان انگلیسی و یک متن به زبان ایتالیایی که اعتبار ترجمه رسمی را دارند ضمیمه است و در صورت اختلاف متن فرانسه معتبر است.
پس بدین ترتیب با هم همه موارد مقاوله نامه بین المللی مربوط به حمل و نقل کالا با راه آهن (CIM) که از کنوانسیون های مربوط به حمل و نقل ریلی است، را بررسی کردیم.