توسعه حمل و نقل از دیدگاه اقتصادی و تجاری

از ديرباز توسعه اقتصادی در گرو توسعه بازرگانی بوده و توسعه بازرگانی نيز وابسته به پيشرفت تكنولوژی حمل و نقل بوده است. شواهد موجود در داخل كشور و حتي دركشورهای خارجی نشان دهنده اهمیت حمل و نقل در اندازه گيری ميزان رفاه اجتماعی است. نگرشی عمیق به حمل و نقل کالا و مسافر، جوانب و آثار ارزشمند این صنعت را بر پیکر اقتصاد و اجتماع نشان می دهد. همین طور که توسعه نظام حمل و نقل به میزان تقاضا و مصرف کالا و خدمات بستگی دارد، پیشرفت تکنولوژی و تحول نظام حمل و نقل داخلی و بین المللی نیز در میزان مصرف کالا و خدمات و توسعه تجارت و مبادله کالا، رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی اثراتی عمیق دارد.

بعد اقتصادی و تجاری

اساس و شالوده بارزگانی به توان و ظرفیت حمل و نقل بین دو نقطه مبدا و مقصد (صادر کننده یا وارد کننده) بستگی دارد. بنابراین حمل و نقل از اجزای جدایی ناپذیر تجارت داخلی و خارجی به حساب می آید. در عصر حاضر اگر در گردش چرخ های حمل و نقل وقفه ای ایجاد شود، اثرات آن به سایر فعالیت ها انتقال خواهد یافت. کشورهای وارد کننده کالاهای صنعتی و یا صادر کننده مواد اولیه وابستگی عمیق به سیستم حمل و نقل دارند. بواسطه درک همین مطلب است که کشورهای پیشرفته جهان علاوه بر آن که تسلط خود را بر مناطق مستعد و دارای ذخایر زیرزمینی جهان حفظ می کنند، نسبت به تقویت حمل و نقل بین المللی به نفع خود لحظه ای درنگ نمی نمایند.

اهمیت حمل و نقل در توسعه اقتصادی-اجتماعی

امروزه اهمیت و جایگاه حمل و نقل در توسعه اقتصادی- اجتماعی کشورهای مختلف مورد قبول همگان می باشد. بطوری که برخی حمل و نقل را کلید توسعه می دانند و پاره ای دیگر عامل اصلی توسعه و گروهی نیز آن را ستون فقرات توسعه و عده ای آن را شاهرگ حیاتی اقتصاد تلقی می کنند.

بخش حمل و نقل نظیر بخش های صنعت وکشاورزی، یکی از بخش های مهم اقتصاد در تمام کشورهای جهان محسوب می شود. اجرای موفقیت آمیز طرح ها و پروژه های عمرانی، صنعتی و غیره در گرو هماهنگی و عملکرد صحیح سیستم های حمل و نقل کشورها می باشد.

آمارها چه می گویند؟

بر اساس آمارهای موجود بخش حمل و نقل در سال 2001 جمعا 10.4درصد تولید ناخالص داخلی GDP کشور ایالات متحده را تشکیل میداد. این نرخ در سال 2005 به 10.6 درصد رسید. این کشور در سال 2007 بیش از 1.4 تریلیون دلار در بخش حمل و نقل و مسافرت سرمایه گذاری نمود.

توسعه شبکه حمل و نقل

توسعه شبکه حمل و نقل می تواند موجب تمرکز فعالیت های اقتصادی آن مناطق شود. از طرف دیگر عدم توسعه آن ممکن است سبب رکود و از بین رفتن زیربناهای اقتصادی مناطق دیگر شود. از جمله مواردی که می تواند نشان دهنده اهمیت این بخش باشد، تاثیری است که بخش حمل و نقل در سطح کلان بر روی کل اقتصاد از نقطه نظر

• اشتغال
• تولید
• سرمایه گذاری

و غیره می گذارد. بدین لحاظ، اشتغال و ارزش افزوده ایجاد شده در شبکه ملی حمل و نقل، به عنوان یک بخش زیربنایی، از معیارهای اصلی اندازه گیری رشد و توسعه اقتصادی هر کشور به شمار می رود.

تاثیرات توسعه لجستیک

همان طور که توسعه شبکه حمل و نقل بر رشد اقتصادی کشور تاثیر می گذارد، متقابلا رشد و توسعه اقتصادی کشور نیز در ایجاد یک سیستم مطلوب حمل و نقل اثرگذار خواهد بود. بنابراین همراه با رشد و توسعه اقتصادی کشور، بخش حمل و نقل کشور هم بایستی رشد کند. در غیر این صورت محدود بودن شبکه حمل و نقل کشور، به عنوان یکی از موانع مهم رشد و توسعه اقتصادی و مبادلاتی کشور مطرح خواهد شد.

حمل و نقل در حفظ وحدت و تحکیم اجتماعی و فرهنگی نیز نقشی کلیدی دارد. با توسعه و گسترش جاده ها به اقصی نقاط کشور می توان مناطق محروم با ویژگی های فرهنگی و اجنماعی مختلف را از انزوا خارج و موجبات در آمیختگی فرهنگی- قومی و وحدت ملی را فراهم ساخت. حمل و نقل در سطح جهانی موجب انتقال فرهنگ کشورها گشته و اسباب نزدیکی مناطق را از نظر زمانی فراهم می آورد.

اهمیت توسعه لجستیک

بنا به نظر متخصصان یکی از وسایل رسیدن به اهداف برنامه های توسعه پایدار در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی داشتن یک سیستم حمل و نقل منسجم، کارآمد و متناسب با نیازها است. بخش حمل و نقل از نظر تنوع شغلی و جذب نیروی انسانی در ابعاد مختلف (نیروی کار غیرماهر، ماهر، نیمه ماهر، و متخصص) بسیار اهمیت دارد و به طور مستقیم شغل هایی چون کارگر ساده، باربر، نگهبان، انباردار، دربان، راننده، گاراژدار، سرزن بان، لوکوموتیوران، راهنما، راننده چرتغیل، راننده لیفت تراک، بولدوزر، میهماندار و کارشناس، مهندس، طراح، مدیر، ملوان، افسر کشتی، فرمانده کشتی، خلبان و کمک خلبان، ناوبر و غیره را ایجاد می نماید و به همین دلیل موجبات توزیع درآمد و ثروت را در میان طبقات مختلف جامعه (کم درآمد- متوسط- پردرآمد) فراهم می سازد.

توسعه لجستیک در کشورهای مختلف دنیا

در کشورهای پیشرفته علی رغم این که سهم ارزش افزوده حمل و نقل در تولید ناخالص ملی بالاست ولی سهم افراد شاغل در بخش حمل و نقل نسبت به کل در مقایسه با کشورهای در حال توسعه بالا نیست، که علت آن استفاده از تکنولوژی پیشرفته و مسایل مکانیکی و سیستم های دیجیتال در فعالیت های حمل و نقلی است.