موفقیت چیست؟
موفقیت چیست؟
8 نکته برای رسیدن به موفقیت
یکی از متداول‌ترین واژه‌ها مخصوصاً در کتاب‌هایی که محتوای انگیزشی دارند، «موفقیت» است. این کلمه می‌تواند دلیلی برای زندگی و زیستن باشد و به دنبال خود، اهدافی را ایجاد کند که انسان را از حالت ثبات و انفعال خارج کنند. داشتن تمایل برای رسیدن به موفقیت از کودکی تا کهن سالی با انسان همراه است و او را در جهت انجام امور و به پایان رساندن آنها قرار می‌دهد. در این مقاله با ما همراه باشید تا به صورت جامع، ضمن ارائه تعریفاتی از موفقیت، انواع موفقیت و نکات لازم برای موفق شدن را بخوانیم.
تعریف موفقیت چیست؟
شاید جستجوی یک تعریف واحد برای کلمه موفقیت کاری نافرجام و بیهوده باشد؛ زیرا این واژه بسیار گسترده است و با قرارگیری در موقعیت‌های مختلف، معانی متفاوتی می‌دهد. افراد با توجه به موقعیت‌های فردی، اجتماعی و اهدافی که دارند، تعاریف مختلفی از واژه موفقیت ارائه می‌کنند؛ برای مثال یک دانش آموز، موفقیت تحصیلی را مد نظر قرار می‌دهد و یک دیپلمات، موفقیت در سیاست و مذاکره را جزو اهداف خود می‌شمارد.
واژه «موفقیت» یک ویژگی خاص دارد و آنهم این است که تمامی انسان‌ها، مفهومی کلی از آن را در ذهن خود دارد. به بیان ساده‌تر، همه ما می‌دانیم که موفقیت در نهایت به چه مفهومی اطلاق می‌شود. مفهومی که موفقیت به طور جامع در نظر دارد، رسیدن به اهداف در تمامی زمینه‌هاست. این مفهوم بیانگر این است که برای به وجود آمدن کلمه‌ی موفقیت، کلمه‌ی دیگری به نام «اهداف» نیاز است. رسیدن به موفقیت، منوط به دستیابی به اهداف است. این دو کلمه، واژگان زیادی را وارد مفهوم ما می‌کنند؛ از جمله مهمترین این واژه‌ها:
- تلاش
- برنامه‌ریزی
- صبر
- مسئولیت پذیری
- نظم فردی
- زمان شناسی
- دقت
- اعتماد به نفس
- نگرش مثبت
- و…
اگر به هر کدام از این واژه‌ها دقت کنید، متوجه گستردگی این واژگان هم خواهید شد. یعنی تک تک واژه‌هایی که مربوط به موفقیت هستند، در دل خود مفاهیم گسترده‌ای دارند. بنابراین نتیجه می‌گیریم: اگر می‌خواهید به موفقیت برسید، تعریفی برای آن داشته باشید که برخاسته از زندگی خاص و منحصر به فرد خودتان است.
تعاریف بزرگان از موفقیت
اینکه هر کسی بر اساس زندگی و شرایط خاص خود موفقیت را تعریف کند، بسیار جذاب و البته حساس است. در اینجا تعاریفی که افراد موفق از این کلمه داشته‌اند، می‌تواند جذابیت این قضیه را افزایش دهد:
- توماس ادیسون: موفقیت یک درصد ذاتی است و ۹۹ درصد تلاش است.
- اپرا وینفری: وقتی که کاری را برای مهم بودن انجام دهید و برای آن تلاش زیادی داشته باشید، موفقیت به دنبال‌تان خواهد آمد.
- وینستون چرچیل: موفقیت به معنای حرکت از شکستی به شکست دیگر، بدون از دست دادن اشتیاق است.
- بیل گیتس: موفقیت یعنی اینکه ببینید آیا عده زیادی از مردم شما را قبول دارند یا خیر.
- استفان کاوی: ببینید که بعد از مردن‌تان دوست دارید چه چیزی در مورد شما گفته شود؛ این همان تعریف موفقیت است.
- میا آنجلو: موفقیت یعنی کاری که انجام می‌دهید را دوست داشته باشید و خودتان انتخاب کنید که آن را چگونه انجام می‌دهید.
- ریچارد برانسون: به نظر من موفقیت را باید با میزان شادی شما سنجید.
فرد موفق کیست؟
بر اساس تعریفی که از موفقیت ارائه می‌کنید، فرد موفق کسی است که به این مقصود برسد. مثلاً یک فرد ورزشکار ممکن است موفقیت را در رسیدن به مدال طلای المپیک چهار سال آینده معنا کند؛ بنابراین تمامی قدم‌هایی که برای رسیدن به این هدف بر می‌دارد، حس یک فرد موفق بودن را در او زنده نگه می‌دارند. اینجا یک باور اشتباه به وجود می‌آید و آن هم این است که اکثر افراد، موفقیت را در رسیدن به هدف خود معنا می‌کنند. برای اصلاح این باور لازم است که یک فرد موفق باشیم. فرد موفق همواره در مسیر موفقیت قرار دارد و تمامی روزهایی که در این مسیر می‌گذراند، او را به یک فرد موفق تبدیل میکند. به بیان ساده، تک تک ثانیه‌هایی که برای رسیدن به هدف خود طی می‌کنید، موفق بودن است.
انواع موفقیت چیست؟
همانطور که گفته شد، موفقیت یک واژه با مفاهیم گسترده است که با توجه به زندگی افراد و شرایط آنها، مفاهیم خاصی را می‌پذیرد. افراد با توجه به موقعیت‌های فردی و اجتماعی خود مفاهیمی از موفقیت را مورد توجه قرار می‌دهند یا حتی ممکن است مفهوم جدیدی را بسازند. در اینجا به بیان چند مورد از مهمترین مفاهیم و انواع موفقیت می‌پردازیم:
موفقیت شغلی
موفقیت شغلی به تعریفی که از میان آنجلو در قسمت بالا خواندیم، ارتباط دارد. موفقیت شغلی در ابتدا به کاری گفته می‌شود که از انجام آن لذت می‌برید و دوست دارید با اشتیاق کافی، آن را به مراحل بالاتری برسانید. کسی که به موفقیت شغلی می‌رسد، ابتدا نسبت به کار خود اشتیاق و علاقه زیادی دارد و با رساندن شغل خود به مراتب بالاتر، به دستاورد‌های مورد نظر خود می‌رسد. موفقیت شغلی در دیدگاه افراد ممکن است معانی مختلفی داشته باشد؛ از جمله:
- رسیدن به درآمد بیشتر: برای یک تاجر یا کسی که فروشنده خدمات یا کالاست، رسیدن به درآمد بیشتر می‌تواند جنبه‌ای مهم از موفقیت در تجارت باشد.
- موقعیت شغلی بالاتر: این خواسته در کارمندان یا آنهایی که به ارتقاء شغلی خود می‌اندیشند، بسیار شایع است.
- افزایش ارتباطات: شبکه سازی و بهبود وضعیت ارتباطی در سطح شغلی برای رسیدن به موفقیت ضروری است.
- انجام کارهای جدید: افراد ایده پرداز و مبتکر، موفقیت شغلی را در انجام به ثمر رساندن ایده‌های جدید می‌دانند.
موفقیت تحصیلی
در میان دانش آموزان و دانشجویان، نوعی موفقیت وجود دارد که به تحصیل و یادگیری مربوط می‌شود. آنها اهداف تحصیلی خود را بر اساس بازه زمانی خاص تعیین می‌کنند و با تلاش، به چیزهایی که می‌خواهند می‌رسند. برای یک دانش آموز یا دانشجو، دستیابی به پاسخ یک سوال می‌تواند قدمی در جهت موفقیت تحصیلی باشد؛ از این جهت موفقیت تحصیلی نیز مسیری متداوم است. در مسیر یادگیری، تک تک مفاهیم و کلماتی که می‌آموزیم، قدمی مثبت در جهت موفقیت تحصیلی و البته رسیدن به اهداف است. برخی از اهداف در موفقیت تحصیلی:
- دستیابی به نمرات بالاتر
- حل سوالاتی که بقیه قادر به انجام آن نیستند.
- یادگیری یک زبان جدید
- کسب جوایز و مدال‌های المپیاد
- قبولی در رشته یا دانشگاه مد نظر
- گرفتن بورسیه از کشورهای خارجی
موفقیت اقتصادی
این نوع موفقیت را همه ما به گونه‌ای می‌شناسیم و اغلب، آنرا نتیجه‌ی رسیدن به موفقیت در جنبه‌های دیگر زندگی می‌دانیم. موفقیت اقتصادی به معنای کسب استقلال مالی و افزایش ثروت مادی است. اکثر افراد موفق از نظر مادی نیز ثروتمند هستند؛ به این دلیل که رسیدن به موفقیت، می‌تواند ثروت آفرین باشد. البته مثال‌هایی از زندگی سخت در افرادی که با رسیدن به اهدافشان، هیچ موفقیتی در سطح اقتصادی پیدا نکرده‌اند هم وجود دارد. پس انداز کردن و صرفه جویی در هزینه‌ها نباید با موفقیت اقتصادی اشتباه گرفته شوند؛ در حقیقت فردی که به موفقیت اقتصادی می‌رسد، در هزینه‌های خود صرفه جویی کرده و خواهد کرد.
موفقیت خانوادگی
همان طور که از نام آن پیداست، رسیدن به موفقیت در سطح خانواده به معنای داشتن یک زندگی شاد و البته کم دغدغه در خانواده است. تمامی اعضای یک خانواده موفق، به هم علاقه‌مند هستند و در سختی‌ها، یکدیگر را یاری می‌کنند. اولویت اول در یک خانواده موفق، وقت گذاشتن برای اعضای خانواده و ایجاد شادی در سطح خانوادگی است؛ به همین دلیل ارتباطات میان فردی در یک خانواده موفق، بسیار سازنده و البته شیرین است. اعضای یک خانواده موفق، ضمن در نظر گرفتن منابع متقابل و جمعی، از یکدیگر قدردانی می‌کنند و انرژی مثبت را در سراسر منزل جاری می‌نمایند.
موفقیت درونی
مفهومی که شاید اکثر ما از آن غافل بوده‌ایم، رسیدن به موفقیت در درون است. این بدان معناست که ما به عنوان یک انسان دارای تفکر و اراده، تلاش کنیم به خودشناسی برسیم و از این طریق، نقاط ضعف و قدرت خود را مشخص کنیم. پس از این مرحله اعتماد به نفس و عزت نفس زیادی پیدا خواهیم کرد و در درون ما، تفکر مثبت جریان خواهد یافت. افرادی که از نظر درونی موفق هستند، علاوه بر خودباوری و عزت نفس بالا، به نوعی مثبت از خود مختاری مجهز هستند و این کلیدی مهم برای رسیدن به موفقیت در جنبه‌های دیگر زندگی اینگونه افراد است. برخی از مصداق‌های موفقیت درونی شامل موارد زیر است:
- شکرگزاری
- توانایی کنترل افکار
- تفکر سازنده
- آرامش ذهنی
- دوری از حواشی ذهنی
- جلوگیری از منفی نگری
موفقیت اجتماعی
سخن بیل گیتس در مورد موفقیت را به یاد دارید؟ او می‌گفت: «موفقیت یعنی اینکه ببینید آیا عده زیادی از مردم شما را قبول دارند یا خیر.» برداشت نادرستی که از این سخن می‌شود داشت، این است که افراد تلاش کنند تا نظر بقیه را جلب کنند. در حقیقت منظور بیل گیتس، رسیدن به موفقیتی است که شما را در جایگاه اجتماعی بالاتری قرار دهد. بیل گیتس به عنوان یک فرد تاثیرگذار، احترام زیادی در میان افراد مختلف دارد و این به دلیل جایگاه اجتماعی والایی است که موفقیت در جنبه‌های مختلف شغل و زندگی به او بخشیده است.
قوانین پایه‌ای موفقیت
منظور از قوانین پایه‌ای موفقیت، مفاهیمی است که دانستن آنها به موفق شدن ما کمک بسیاری میکند. اکثر این مفاهیم در قالب باورهای غلط به خورد ما داده می‌شوند؛ مهم این است که آنها را بشناسیم و این باورهای غلط را اصلاح کنیم. برخی از مهمترین قوانین پایه‌ای موفقیت عبارتند از:
موفقیت به معنای ثروتمند بودن نیست!
افراد موفق می‌توانند ثروتمند باشند اما افراد ثروتمند لزوماً موفق نیستند؛ حتی در جنبه اقتصادی. کسی که به موفقیت در جنبه‌ای خاص از زندگی خود می‌رسد، ثروت معنوی زیادی پیدا میکند؛ اگر شخص بخواهد این ثروت را در راستای کسب درآمد استفاده کند، می‌تواند از این طریق ثروتمند شود. اگر موفقیت را همان ثروتمند بودن در نظر بگیریم، افراد موفق زیادی را در تاریخ خواهیم دید که ثروتمند نبوده‌اند اما نام آنها قرن‌ها بر سر زبان ها بوده است؛ برای مثال ویلیام شکسپیر که زندگی سختی داشت. تعریف درست: موفقیت نتیجه‌ی ثروتمند بودن نیست؛ بلکه ثروتمند شدن نتیجه‌ی رسیدن به موفقیت است.
موفقیت از بیرون خیلی سخت دیده می‌شود!
از آنجایی که بخش بزرگی از موفقیت درونی است، مشاهده آن از بیرون توسط افراد بسیار سخت است. افرادی که واقعاً موفق هستند، تنها با رسیدن به اهداف بزرگ‌شان می‌توانند این موفقیت را به افراد دیگر نشان دهند. جنبه درونی موفقیت که در طول مدت زمان طولانی همراه با افراد است، به سختی توسط افراد مختلف دیده می‌شود و این همان چیزی است که امکان دلسردی را برای فرد ایجاد میکند؛ زیرا فرد تلاش میکند تا در نظر دیگران موفق جلوه کند اما می‌بیند که تمام تلاش‌هایش بی نتیجه باقی مانده‌اند.
موفقیت یک شبه اتفاق نمی‌افتد!
با این قانون اکثر ما آشنا هستیم و از افراد مختلف، مصداق‌های زیاد آن را شنیده‌ایم. به گفته توماس ادیسون که خود با تلاش‌های بسیار زیاد و طاقت فرسا توانست به موفقیت برسد، ۹۹ درصد از مسیر موفقیت با تکیه بر تلاش طی می‌شود. بدون تلاش و تنها با یک اتفاق شگفت انگیز نمی‌توان تبدیل به فردی موفق شد؛ در حقیقت افرادی که به موفقیت می‌رسند، اول از همه با تلاش‌هایی که می‌کنند لیاقت دستیابی به آن را کسب می‌کنند. آنها خودشان را پرورش می‌دهند و با نظم دادن به زندگی، بخش وسیعی از کارهایشان را بر طبق برنامه پیش می‌برند.
مسیر موفقیت با شکست همراه است!
در تمامی مسیرهایی که در راستای موفقیت قرار دارند، چاله‌های بسیار بزرگی از شکست وجود دارد و افتادن در آنها بخش جدایی ناپذیر قضیه است. با شکست خوردن است که تجربه و علم کسب می‌کنید و شخصیت واقعی خود را می‌سازید. افرادی که در نهایت موفق می‌شوند، همانند سربازانی هستند که زخمی و خسته از یک جنگ تمام عیار، پیروز خارج شده‌اند و هم اکنون به خانه خود بر می‌گردند. اگر مسیر موفقیت بدون شکست بود، افراد زیادی به آن دست می‌یافتند و به طور کلی، کلمه موفقیت مفهوم و ارزش خود را از دست می‌داد.
موفقیت یک مسیر است نه مقصد!
درک نادرستی که اغلب ما از موفقیت داریم، یک باور غلط را در ذهن ما ایجاد کرده است که به این قانون مربوط می‌شود. اکثر ما گمان می‌کنیم که موفق شدن به معنای رسیدن به مقصد است؛ برای مثال اگر یک ورزشکار باشیم، موفقیت را تنها به زمانی اطلاق می‌کنیم که بر روی سکوی شماره ۱ المپیک ایستاده‌ایم و مدال طلا را بر گردن داریم. حقیقت ماجرا این است که موفقیت مسیری است که اهداف ریز و درشت، در گوشه و کنار آن وجود دارد. تک تک قدم‌هایی که در این مسیر بر می‌داریم، ما را تبدیل به یک فرد موفق میکند؛ بنابراین تداوم این مسیر، خود به معنای موفقیت است. رسیدن به مقصد و هدف بزرگی که تعیین کرده‌ایم، به معنای پایان راه نیست؛ بلکه آغازی نو در مسیر زندگی ماست.
چگونه موفق باشیم؟
برای رسیدن به موفقیت در ابتدا لازم است تعریفی خاص و البته مناسب از موفقیت را ابداع کنید که بر پایه برنامه ریزی و اهداف شما باشد. سپس باید مسیر موفقیت خود را طوری تعیین کنید که پیشروی در آن آسان‌تر از حالت عادی باشد. در ادامه نیاز است تا از نظر درونی و شخصیتی تغییر کنید و عادات بد خود را کنار بگذارید. برای اینکه تک تک این کارها را به درستی انجام دهید، یک سری نکات و روش‌ها وجود دارد که در اینجا ۸ مورد از مهمترین آنها را ذکر کرده‌ایم:
１- دیدگاه خود را عوض کنید
طی کردن مسیر موفقیت سخت است اما دیدگاهی که از این مسیر دارید، ممکن است پیشروی را برای شما آنچنان سخت کند که رسیدن به اهداف برایتان غیر ممکن شود. افراد موفق، نقطه‌ای که اکنون در آن ایستاده‌اند را آغاز مسیر می‌دانند؛ از این رو اعتماد به نفس و عزت نفس کافی در کارها دارند. اگر نسبت به جهان دید بدی داشته باشید، هرگز نخواهید توانست به موفقیت برسید. لازم است نسبت به تمام زیبایی‌ها و پدیده‌های جهان تامل کنید و خود را نسبت به تاثیرگذاری بر روی انسان‌های دیگر مسئول بدانید. با عشق ورزیدن به جهان و جهانیان می‌توانید نوعی از آرامش درونی را تجربه کنید که منجر به موفقیت شما خواهد شد.
２- برنامه ریزی و هدف‌گذاری کنید
همانطور که گفته شد، موفقیت بدون تلاش و برنامه ریزی بدست نمی‌آید. به بیان ساده‌تر، تا زمانی که برنامه‌ای برای زندگی خود ندارید، موفق نخواهید شد. تکنیک‌های هدف گذاری و برنامه ریزی زیادی در کتاب‌های مختلف آموز داده شده است اما در بسیاری از مواقع، لازم است روش خاص خود را بسازید و این موضوع منوط به درک صحیح از مفهوم واژه موفقیت است. یکی از مهمترین استراتژی‌های برنامه ریزی این است که اهداف بزرگ خود را به موارد کوچک‌تری تبدیل کنید که هر کدام از این اجزاء ریز، به شما در مسیر آن موفقیت بزرگ کمک خواهند کرد.
３- مسئولیت پذیری را در خود تقویت کنید
هیچ فرد موفقی را نمی‌توانید پیدا کنید که مسئولیت پذیری را در خود تقویت نکرده باشد. افرادی که به سطح بالایی از موفقیت دست پیدا می‌کنند، مسئولیت پذیر هستند و تمامی کارها را در زمان مقرر و به درستی انجام می‌دهند. اینکه فقط برنامه ریزی کنید و هیچ کاری انجام ندهید، هیچ نتیجه‌ای برای شما نخواهد داشت؛ چرا که در نبود مسئولیت پذیری، شما نمی‌توانید به برنامه خود پایبند بوده و کارهایتان را در زمان مقرر انجام دهید. بلافاصله بعد از قرارگیری در مسیر موفقیت، لازم است مسئولیت صد درصد کارها و سختی‌های مسیر را بر عهده بگیرید و با دید باز و آگاهی کامل، این مسیر را طی کنید.
４- عادت‌های خود را بهبود دهید
منظور از بهبود عادت‌ها، ترک عادات بد و جایگزین کردن و تقویت عادات خوب است. همه ما یک سری عادات بد داریم که تاثیر مخربی بر روی سبک زندگی و البته موفقیت ما می‌گذارند؛ برای مثال دیر خوابیدن یا شلخته بودن. این عادت‌ها اگرچه به ظاهر کوچک هستند اما می‌توانند ما را از مسیر موفقیت‌مان منحرف کنند. در ابتدا لازم است ترفند‌های شناسایی عادت‌های بد را بیاموزید و از وجود آنها آگاه شوید. سپس با جایگزین کردن عادات خوب به جای آنها و توجه مداوم به اعمال خود، رعایت عادات خوب را تمرین کنید تا زمانی که به طور کامل، عادت‌های بد خود را فراموش کنید.
５- شجاعانه اقدام کنید
منظور از اقدام شجاعانه، خروج به موقع و آگاهانه از منطقه امن ذهنی و اقدام هوشمند است. افرادی که به موفقیت می‌رسند، شجاعت و اعتماد به نفس کافی در انجام کارهای خود را دارند؛ به همین دلیل مجریان خوب و عملگرایان واقعی هستند که اتفاقاً در ایده پردازی نیز تبحر کافی دارند. افراد موفق ریسک پذیر هستند و کارهایی که شاید در حالت عادی خطرناک به نظر برسد را با علم و آگاهی انجام می‌دهند. افرادی که به طور واقعی موفق هستند، هر روز برای رسیدن به موفقیت تلاش کرده و با شجاعت کافی، کارهایشان را آغاز و اتمام می‌کنند. اقدام شجاعانه و خروج از محدوده امن ذهنی یک کار سخت است؛ به همین دلیل افراد ترجیح می‌دهند محافظه کارانه عمل کرده و میانمایگی داشته باشند.
６- قانون بخشش را رعایت کنید
منظور از قانون بخشش، آزادسازی ذهن از تفکرات و انرژی‌های منفی است. سرزنش کردن خود و دیگران پس از انجام یک کار اشتباه، مشکلی است که اغلب ما به آن دچار هستیم و در اکثر مواقع، قدرت کنترل کردن آن را نداریم. قانون بخشش در ابتدا به ما می‌گوید که سرزنش کردن نتیجه‌ی فکر خودآگاه یا ناخودآگاه به آن کار اشتباه است؛ این موضوع باعث می‌شود بخش قابل توجهی از تمرکز و توجه ما، به آن کار نادرست اختصاص یابد. ما به سادگی می‌توانیم خودمان و افراد را ببخشیم و از این طریق، تمرکز خود را فقط بر روی مسیر موفقیت‌مان قرار دهیم.
７- یادگیری مداوم داشته باشید
افرادی که در مسیر موفقیت قرار دارند، دائماً در حال یادگیری و پیشرفت علمی هستند. آنها به موضوعات مورد علاقه خود اهمیت می‌دهند و بخش بزرگی از زمان و هزینه‌شان را صرف بهبود و رشد شخصی می‌کنند. افراد موفق با افزایش علم و دانش و سپس تجربه در صنعت مورد علاقه‌شان، به انسان‌های کاملی تبدیل می‌شوند که تاثیرگذاری زیادی بر روی افراد دیگر دارند. آنها هر روز برای یادگیری منظم و مداوم خود برنامه ریزی کرده و علاوه بر انجام کارها، روند آموزشی‌شان را به طور جد پیگیری می‌کنند.
８- تفکر پذیرنده داشته باشید
مفهوم تفکر پذیرنده به حالتی اشاره دارد که افراد علاوه بر تفکر در باب موضوعی، توانایی پذیرش اشتباهات فکری و تغییر را دارند. بسیاری از تفکرات در ذهن ما وجود دارند که ماهیت متعصبانه پیدا کرده‌اند؛ به طوری که تغییر دادن آنها کار بسیار سختی است. افراد موفق ضمن پایبندی به تفکرات کنونی خود، همواره در مسیر کشف حقیقت هستند و در صورتی که تفکری بهتر از آنچه می‌اندیشند پیدا کنند، ضمن بررسی دقیق آن، توانایی تغییر و جایگزین کردن تفکرات خود را دارند.