حمل و نقل دریایی ایران

کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی که دارد از گذشته تاکنون از حمل و نقل دریایی استفاده زیادی کرده است. بیش از 90 درصد صادرات و واردات ایران از طریق حمل و نقل دریایی صورت می‌گیرد. این امر به دلیل مجاورت ایران با خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر است. بیشتر حمل و نقل دریایی ایران در منطقه جنوبی کشور صورت می‌گیرد. این منطقه، نقش کلیدی در اقتصاد کشور دارد و از گذشته تاکنون بسیار مورد توجه بوده است. در این مقاله قصد داریم تا شما را بیشتر با حمل و نقل دریایی و تاریخچه آن در ایران آشنا کنیم.

تاریخچه حمل و نقل دریایی در ایران

حمل و نقل دریایی ایران یک تاریخچه طولانی و پر اهمیت دارد. ایران به عنوان یک کشور با دسترسی به دریای خزر و خلیج فارس، همواره از این روش حمل و نقل برای تجارت و تبادل کالا با سایر کشورها استفاده کرده است.  حمل و نقل دریایی در کشور ما به دوران باستان بازمی‌گردد. امپراطوری هخامنشیان از بنادر دریایی خلیج فارس برای تجارت با کشورهای هند، مصر و سایر نقاط استفاده می‌کرد. با ظهور اسلام و تأسیس خلافت عباسی، حمل و نقل دریایی در ایران رونق گرفت. بنادری، مانند بوشهر، سیراف، جاسک و چابهار به عنوان مراکز ترانزیت دریایی در خلیج فارس شکل گرفتند. همچنین در این دوره، تجارت و تبادلات با هند و سایر کشورهای آسیای جنوبی نیز افزایش یافت.

در دوران صفویه نیز این موضوع به رونق خود ادامه داد. شاه‌عباس اول، بنادر بوشهر و بندرعباس را به عنوان بنادر اصلی حمل و نقل دریایی در خلیج فارس توسعه داد. او با بناکردن کاروان‌سراها و تسهیلات لازم، تجارت و تبادلات با کشورهای هند، عراق و آسیای جنوب شرقی را تسهیل کرد. در دوران قاجار،  نیز حمل و نقل دریایی در ایران ادامه داشت. بنادر بوشهر، بندرعباس و چابهار همچنان به عنوان بنادر اصلی استفاده می‌شدند و تجارت با کشورهای اروپایی مانند انگلیس، فرانسه و روسیه نیز گسترش یافت. پس از قرن بیستم حمل و نقل دریایی ایران پیشرفت‌های را تجربه کرد. بنادر جدیدی، مانند بندر امام خمینی در خلیج فارس و بندر انزلی در دریای خزر توسعه یافتند. در حال حاضر، حمل و نقل دریایی در ایران از طریق بنادر مختلفی در سواحل خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر صورت می‌گیرد. این بنادر در تجارت بین‌المللی و صادرات و واردات ایران، نقش زیادی دارند.

شرکت حمل و نقل دریایی بندرعباس

بندرعباس، یکی از بنادر مهم و حیاتی کشور ما است که نقش بسیار زیادی در صادرات و واردات کالاها دارد. در این بندر، شرکت‌های حمل و نقل دریایی زیادی فعالیت می‌کنند. بیشتر این شرکت‌ها در سطح بین‌المللی فعالیت دارند و انواع کالاها را از طریق دریا جابه‌جا می‌کنند. آن‌ها با استفاده از کشتی‌های باربری و کانتینری، کالاها را از بنادر مبدأ جمع‌آوری کرده و به بنادر مقصد در سراسر جهان ارسال می‌کنند. این شرکت‌ها، نقش مهمی در انجام امور گمرکی محموله‌های بین‌المللی دارند. آن‌ها با مدیریت امور گمرکی و تسهیل امر ورود و خروج کالاها از بنادر به مشتریان خدمات گمرکی مناسبی ارائه می‌دهند.

لازم به ذکر است که شرکت‌های ترانزیت دریایی در بندرعباس در فرایند بارگیری و تخلیه محموله‌ها، نقش اساسی دارند. آن‌ها با استفاده از تجهیزات مدرن بارگیری و تخلیه کالاها را به وسیله کشتی‌های باربری به مقصد نهایی منتقل می‌کنند. این شرکت‌ها برای حفظ امنیت محموله‌ها اقدامات لازم را انجام می‌دهند. آن‌ها با رعایت استانداردهای امنیتی بین‌المللی از جمله محافظت از بار و جلوگیری از وقوع سرقت یا خسارت امنیت محموله‌ها را تضمین می‌کنند. به طور کلی شرکت‌های حمل و نقل دریایی بندرعباس با ارائه خدمات حمل و نقل بین‌المللی، خدمات گمرکی و تضمین امنیت محموله‌ها نقش مهمی در تسهیل تجارت و صادرات و واردات کالاها در این منطقه ایفا می‌کنند.

حمل و نقل دریایی تابع کدام مقررات است؟

حمل و نقل دریایی به عنوان یکی از روش‌های قدیمی و مهم حمل و نقل بین‌المللی در کشور ایران، نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران که از سواحل شمالی و جنوبی به دریا مشرف است، تنظیم قوانین مناسب و دقیق برای حمل و نقل دریایی ایران امری ضروری و حیاتی است. در سال 1343 اولین قانون دریایی مصوب ایران با همکاری کارشناسان و حقوق‌دانان خارجی تعیین شد. این قوانین در قالب یک کتاب چهارده فصلی گردآوری شدند. ۱۴ فصل قانون دریایی ایران شامل 194 ماده است. بیشتر این ماده‌ها، مطابق با قوانین حمل و نقل بین‌المللی سازمان دریای جهانی و لاهه هستند. البته در بین این قوانین یک‌سری ماده به قوانین داخلی کشور ایران نیز اشاره دارند.

سؤالات متداول

چه بنادری در کشور ما وجود دارد که برای ترانسفر دریایی استفاده می‌شوند؟

برخی از بنادر معروف عبارت‌اند از: بندرعباس، بندر امام خمینی (بندر امام) در خلیج فارس، بندر بوشهر و بندر انزلی در دریای خزر، بندر ترکمن و بندر نوشهر نیز از بنادر مهم دریای خزر هستند.

کدام کشورها با ایران در این باب همکاری می‌کنند؟

برخی از کشورهایی که با ایران در این زمینه همکاری دارند عبارت‌اند از: عمان، قطر، امارات متحده عربی، عراق، ترکیه، روسیه، چین و هند.

کدام کشورها از این طریق به ایران صادرات بیشتری دارند؟

ایران با بسیاری از کشورها تجارت دریایی دارد. بین کشورهایی که به ایران صادرات بیشتری انجام می‌دهند می‌توان به امارات متحده عربی، چین، عراق و هند اشاره کرد.

منابع:

1- shahresaderat.com/maritime-transport-bandar-abbas

2-bslshipping.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%AD%D9%85%D9%84-%D9%88-%D9%86%D9%82%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%DA%AF%D8%B0%D8%B4/

3-bslshipping.com/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D9%85%D9%84-%D9%88-%D9%86%D9%82%D9%84-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7/